“Кичик бизнесни ривожлантиришни молиявий ва институционал қўллаб-қувватлаш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Президент қарори (ПҚ–306-сон, 14.09.2023 й.) қабул қилинди.

Қарорга кўра, 2023 йил 1 октябрдан “Кичик бизнесни узлуксиз қўллаб-қувватлаш” комплекс дастури амалга оширилади.

Қуйидагилар “Кичик бизнесга кўмаклашиш маркази” масъулияти чекланган жамиятларига онлайн ариза юбориш орқали Дастурда иштирок этиш ҳуқуқига эга бўлади:

• камида 1 йил мобайнида ишлаётган ЯТТ, деҳқон хўжаликлари, ўзини ўзи банд қилган шахслар, ҳунарманд, касаначи, НТТ, уч ва ундан ортиқ кишини доимий иш билан таъминлаётган кичик тадбиркорлик субъектлари;
• оилавий тадбиркорлик дастурлари доирасида ўз бизнес лойиҳаларини муваффақиятли амалга ошириб, ижобий кредит тарихига эга бўлган шахслар.

2023 йил 1 октябрдан Дастурда иштирок этувчи кичик тадбиркорлик субъектларига, жумладан:

- фаолиятини йўлга қўйиш ёки кенгайтириш учун 2 йилгача имтиёзли давр билан 7 йилгача ҳамда айланма маблағлар учун револьвер тарзда 3 йилгача йиллик Марказий банк асосий ставкасидан 4 фоизлик юқори ставкада 1,5 миллиард сўмгача кредитлар ажратилади ва (ёки) асосий воситаларни сотиб олиш учун лизинг берилади.

Бунда, 100 миллион сўмгача кредитларни гаровсиз, 150 миллион сўмгача кредитларни гаров талаби 50 фоизгача пасайтирилган ҳолда ажратиш имконияти назарда тутилади;

• қиймати 1,5 миллиард сўмгача бўлган асосий воситалар 7 йилгача бўлиб-бўлиб тўлаш шарти билан қарзга берилади;
• инновацион ишланмаларни тижоратлаштириш, юқори технологик стартап лойиҳаларига давлат илмий дастурлари доирасида 2 миллиард сўмгача грант маблағлари ажратилади.

2024 йил 1 январдан оилавий тадбиркорликни ривожлантириш дастурлари доирасида кредитлар 3 йилгача муддатга 6 ойлик имтиёзли давр билан йиллик Марказий банкнинг асосий ставкасидан 4 фоизлик пункт юқори ставкада ажратилади.

    Қарор билан Иқтисодиёт ва молия вазирлиги тузилмасида Кичик ва ўрта бизнес ривожланишини таҳлил қилиш, қўллаб-қувватлаш ва соҳада давлат сиёсатини мувофиқлаштириш департаменти ташкил этилди. 

                                                                                                                                          Узун туман адлия бўлими юридик хизмат

                                                                                                                                           кўрсатиш маркази бошлиғи У.Донияров

1. Хизматлар

Дастлабки маълумотларга кўра, 2023- йилнинг январ-июл ойида кўрсатилган бозор хизматлари ҳажми 342,31млрд. сўмни ташкил этиб, ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 107,5% га етди.

2.Ташқи савдо айланмаси 2023- йилнинг январ-июл ойида 10 956,5 минг. АҚШ. Долл ташкил этиб, ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 75,9% га етди.

Экспорт

2023- йилнинг январ-июл ойида 7 871,9 минг. АҚШ. Долл ташкил этиб, ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 74,4% га етди.

Импорт

2023- йилнинг январ-июл ойида 3 084,6 минг. АҚШ. Долл ташкил этиб, ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 80,0% ни ташкил этди.

3. Ички савдо

2023- йил январ-июл ҳолатига чакана савдо ҳажми 474,6 млрд. сўмни ташкил этиб,  ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 109,4% га етди.

4. Саноат маҳсулотлари ишлаб чиқарилиши

Дастлабки маълумотлар бўйича 2023- йилнинг январ-июл ойида 193,7 млрд. сўмлик саноат маҳсулотлари ишлаб чиқарилган бўлиб, ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 102,1 % ни ташкил этди.

5. Қурилиш ишлари кўрсаткичлари

Дастлабки маълумотларга кўра, 2023- йилнинг январ-июл ойларида Қурилиш ишлари ҳажми 93,6 млрд. сўмни ёки ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 86,7 % ни ташкил этди.

6. Узун туманининг демографияси

2023-йилнинг 1-июл ҳолатига кўра, доимий аҳолиси 185 минг. Кишини ташкил этади. Шундан:

-туғилганлар 2339 киши

-вафот этганлар 426 киши

-тузилган никоҳлар 507 киши

-никоҳдан ажралишлар 90 киши

-кўчиб келганлар 167 киши

-кўчиб кетганлар 403 кишини ташкил қилади. 

Узун тумани ҳокимлиги ахборот хизмати

Ўзбекистон Республикаси иқтисодиётини мустаҳкамлаш, ҳар томонлама ривожлантириб бориш, иқтисодиётни хусусан бозор муносабатига ўтишни тезлаштирувчи энг асосий йўллардан бири, бу кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш ҳисобланади. Шунинг учун ҳам тадбиркорликни ривожлантиришга, уни давлат томонидан қўллаб-қувватланиши, хусусий тадбиркорликда ташаббус кўрсатиш, уни рағбатлантиришга бағишланган бир қанча қонун, фармон ва қарорлар қабул қилинди.
Мамлакатимизда кичик бизнесни ва хусусий тадбиркорликни янада барқарор қилиш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Хусусий мулкни ҳимоя қилиш ва мулкдорлар ҳуқуқларининг кафолатларини кучайтириш, тадбиркорлик ташаббусларини қўллаб-қувватлаш борасидаги ишларни ташкил қилиш тизимини тубдан такомиллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар, шунингдек, тадбиркорлик субектларининг молиявий ресурслар ва ишлаб чиқариш инфратузилмасидан фойдаланиш имкониятларини кенгайтириш тўғрисида” 2019-йил 13-августдаги ПФ-5780-сон Фармони ва Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва саноат вазирлиги ҳузуридаги Кичик бизнес ва тадбиркорликни ривожлантириш агентлиги фаолиятини ташкил этиш тўғрисида” 2019-йил 13-августдаги ПҚ-4417-сон қарорлари қабул қилинган.
Ўзбекистонда ижтимоий йўналтирилган бозор иқтисодиётини барпо этишнинг асосий мақсадларидан бири мамлакатда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик шаклларини устувор ривожлантиришдан иборат. Бу мақсадни амалга ошириш учун иқтисодий ислоҳотлар ўтказилди, унинг ролини ошириш учун йирик институстионал асослар яратилди.Тадбиркорлик фаолиятини ташкил этиш ва уни кафолатловчи ҳуқуқий-меъёрий ҳужжатлар, тадбиркорларга кўмаклашувчи нодавлат ташкилотлар, корхоналар шулар жумласига киради.
Ўзбекистонда хусусий тадбиркорлик ва кичик бизнес корхоналари мажмуини ташкил этиш муваффақиятли бормоқда. Кичик бизнес фаолияти билан шуғулланувчи корхоналар давлатга боғлиқ бўлмаган ҳолда, яъни катта cапитал маблағларсиз ўзлари иш жойларини жорий этишлари, вақтинчалик мавжуд бўлган товарлар танқислигини камайтиришлари ва, ҳаттоки, бу танқисликни бутунлай йўқотишлари мумкин.

Узун туман Статистика бўлими

Узун туман адлия бўлими томонидан 2023-йил 14-август куни,вилоят бошқармаси томонидан тасдиқланган РЕЖА-ГРАФИККА асосан, туман маданият бўлимида Адлия вазирлиги томонидан “Ҳар бир уйга бепул ҳуқуқий маслаҳат билан” акцияси бўйича 2023-йил 30-апрелда қабул қилинган Ўзбекистон Республикасининг янги тахрирдаги Конституцияси, 2022-йил 28-октябрда қабул қилинган Ўзбекистон Республикасининг Меҳнат кодекси, 1998-йил 30-апрелда қабул қилинган Ўзбекистон Республикасининг Оила кодекси, 201994-йил 22-сентябрда қабул қилинган Ўзбекистон Республикасининг жиноят кодекси, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021-йил 30-апрелдаги 250-сон “Моддий ёрдам ва кўмакка муҳтож оилаларни, хотин-қизлар ва ёшларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарори, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022-йил 31 мартдаги 145-сон “Хотин-қизлар муаммоларини ўрганиш ва ҳал этиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022-йил 7-июндаги 312-сон “Ёшлар муаммоларини ўрганиш ва ҳал этиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори, Ўзбекистон Республикасининг 2013-йил 22-апрел кунидаги ЎРҚ-350-сонли “Фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари тўғрисида”ги қонуни ва бошқа фаолиятига алоқадор қонунлар ва норматив ҳуқуқий ҳужжатлар юзасидан семинар тарғибот тадбири ўтказилди ҳамда фаоллар томонидан қизиқтирган саволларига жавоб берилди.

Инсон ҳуқуқ ва эркинликлари, унинг қонуний манфаатларини таъминлашда  барча ҳуқуқ соҳалари қатори фуқаролик ҳуқуқининг ҳам муҳим ўрни бор.

Жумладан, ғайриқонуний ҳаракат (ҳаракатсизлик) туфайли  фуқарога  етказилган  маънавий зарарнинг ўрнини пул шаклида қоплаш  институти ҳуқуқларни ҳимоя қилишнинг энг муҳим фуқаролик-ҳуқуқий воситаси ҳисобланади. 

Маънавий зарарни қоплашга оид нормалар фуқаролик қонунчилигига мамлакатимиз мустақиллиги қўлга киритганидан сўнг  киритилган бўлиб, унга қадар  қонун маънавий зарарни ундиришликни кўзда тутмаган. Буни эса оддий бир ҳолат билан, яъни фуқаронинг шахси шу даражада “юксак” ҳисобланганки, бу шахсга етказилган маънавий зарарни  пул  билан баҳолаш асло мумкин эмаслиги билан асослашга ҳаракат қилиб келинган.

Бугунги кунда мафкура, сиёсат, ҳуқуқ кабиларга нисбатан қарашлар, нафақат қарашлар балки устқурма сифатида уларнинг туб моҳияти тубдан ўзгариб бориши баробарида бу соҳада моддий ва протсессуал ҳуқуқ нормаларни янада такомиллаштириш мақсадида  ривожланган давлатларнинг қонунчилиги ўрганилиб, умум эътироф этилган халқаро ҳуқуқ нормалари ва принциплар миллий қонунчилигимизга сингдирилиб, амалдаги қонун ҳужжатларида етказилган руҳий ва жисмоний азоблар учун фуқаролик-ҳуқуқий жавобгарлик белгиланди. 

Мақолани ўқиш ва юклаб олиш учун